Хоснователь:Fadssdssd/Татарськый язык
| татарськый язык | ||
|---|---|---|
| татар теле, tatar tele | ||
| Говорить ся ним в | Росія, Україна, Турція, Китай | |
| Реґіон | Поволжье | |
| Цалково говорцїв | 5 млн. | |
| Языкова родина | Турькічна | |
| Dialects | Мішарськый, Казаньскій, Сибірські | |
| Офіціалный статус | ||
| Урядный язык в | Росія (Татарстан), Китай (Дацюань-Татарська національна волость) | |
| Реґулованый | Інстітут языка, літературы і іскусства имени Галимджана Ибрагимова | |
| Языковы коды | ||
| ISO 639-1 | tt | |
| ISO 639-2 | tat | |
| ISO 639-3 | tat | |
Тата́рськый язык (тат. татар теле, tatar tele або татарча, tatarça) є турькічный язык, принадлежный до алтайской языковой ґрупы. Язык котрым бісїдує казанські (волґскі) татарами. В Росії казанським татарськым бісїдують 5 300 000 говорцїв, зокрема 4 500 000 татар, 520 тисяч башкирів , 130 тисяч русів,70 тисяч чувашей, 42 тисяч марійців і також удмуртів і мордва. Язык межнаціональной бесіды в Поволжьї посеред татарів, башкірів, чувашей, казахів, марійців, мордви і удмуртів.[1]
Татарськый язык є другій найвекший поширенный та по кільскості говорців національный язык в Росії.[2]
Генезіс
едітоватиНовочасный татарськый літературный язык сформувався в другый половині XIX ст. путём cближення норм старотатарського літератуного языка з койне.
Діалекты
едітовати
Діалектная система татарського языка складається з центрального (казанського), западного (мішарського)[3] та выходних діалектів (язык сибірських татар).[4]
Хосновання
едітоватиБув урядным языком Казанського Ханства до 1552 року. Після 1917 року став урядным в Татарськой РСР, а також Ідель-Урал республики народов Поволжья. Днеська урядный язык Татарстану.[5]
Фонетика
едітоватиУ татарськом языке 10 постоянних громькихъ фонем, єден з них [-ый] має дифтонгойдний характер, щи 3 - [о], [ы], [е] хосновуються в руськых переобранях. Є 26 сталих приголосних і 5 фонем, що хосновуються в перебранях: [ц], [ш], [тч], [х '], [в]. Остання рузнит ся уд русинськой губно-губной [в], подобна звуку [w] анґліцького языка.[6]
Морфологія
едітоватиВ Татарському немає категории роду, єдночасно з синтетичними широко хоснуються аналитичні времені формы глагола, поміщні глаголы словленні способы дії, ёго інтензивність, степенями завершенності т.д.
Синтаксис
едітоватиВ татарськом кмеется удокремленняні сінтетичні пудняні реченя, хоснується ізафет. Татарськый язык удносится до агглютинативных языков, для ёго характерний сингармонізм.
Письменность
едітоватиХоснується кіріліця. До совєтскых часів хоснувалась арабская графіка.В 1927 р. совєтской владой була уведенна латынка, а з 1939 р. — знову кіріліця з доповнеными буквами для позначки специфічних звуків татарського языка. Были спроби вернут ся до латынки під час перестроя.[7]
| А а | Ә ә | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё |
| Ж ж | Җ җ | З з | И и | Й й | К к | Л л | М м |
| Н н | Ң ң | О о | Ө ө | П п | Р р | С с | Т т |
| У у | Ү ү | Ф ф | Х х | Һ һ | Ц ц | Ч ч | Ш ш |
| Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
См. Тыж
едітоватиЖерела і одказки
едітовати- ↑ https://tatarica.org/ru/razdely/narody/tatary/tatarskij-yazyk/tatarskij-yazyk#:~:text=средний%20диалект%2C,Онлайн%20-%20энциклопедия%20Tatarica
- ↑ Перепіс обывателей РФ
- ↑ Мішарський діалект
- ↑ діалекты Татарського
- ↑ Книга про Татарськый
- ↑ "Фонема"
- ↑ "Татарская письменность — Буквица"
Тоты даны суть часточно або цалком основаны на перекладї статї Татарська мова на українськой Вікіпедії.