Трансмасти, або транс-ненасычены мастны квасы, або трансмастны квасы, суть типом ненасыченых тукох, котры ся трафляють в малых кельостях в природѣ,[1] але стали ся широко продукованы зоз ростлинных тукох од 1950-х рокох про выробу маргаринох, закусок, пакованых смаженых ѣдел, и на смажѣня во фастфудах.[2] Было выявлено, же трансмасти достовѣрно приносять, зависимо од денной давкы, звышене ризико ишемичной хвороты сердця, найвекшой причины смертей в розвитых державах.[3]

Маргарин, росширена потравина,
в котрой годны быти трансмасти

В США Уряд поживнин и лѣкох[4] в року 2015 прияв остаточне рѣшѣня, же до юна 2018 трансмасти мають быти цѣлком вылучены з людской поживы.[5]

Штруктура молекул едітовати

В молекулах тукох 4-валентны атомы карбона звязаны зоз сосѣдныма атомами карбона, а на позосталых вязях з атомами гидрогена. В насыченых туках (мастях) не е двоитых вязб, бо ку каждому атому карбона вдну ланца привязаны два сосѣдны атомы карбона и два атомы гидрогена.

В ненасыченых туках (олаях) карбоновый ланц мать двоиты вязбы, циже дакотры атомы карбона зоз такыма вязбами не мають при собѣ атомы гидрогена. Процес гидрогенации спочивать в том, жебы розорвати двоиту вязбу сосѣдных атомох карбона, а на увольнену вязь дати атом гидрогена. Кедь тот процес перейде до конця, вшиткы двоиты вязбы будуть розорваны, а з олая ся стане насыченый тук (масть).

Во векшинѣ природных ненасыченых тукох атомы гидрогена суть на едном боку ланца з двоитыма вязбами, зато такы природны тукы называють цисмастями, од лат. cis на той самой сторонѣ. Часточна гидрогенация приводить ку реконфигурации позостаючых двоитых вязб, же атомы гидрогена будуть на его розличных боках. Така конфигурация достала назву од лат. trans на другой самой сторонѣ. Транс-молекула е напрощена, цис-молекула е выкривлена.[6]

Трансмасть (Елаидовый квас) Цисмасть (Олеовый квас) Насычена масть (Стеаровый квас)
Елаидовый квас — главный транс-ненасыченый мастный квас, в часточно гидрогенованых ростлинных олаях.[7] Олеовый квас — цис-ненасыченый мастный квас, што на 55–80% творить обсяг оливового олая.[8] Стеаровый квас — насыченый мастный квас, што находить ся в животинных туках и е цѣльовым продуктом повной гидрогенации. Стеаровый квас не е ани цис, ани транс, бо не мать двоитых карбон-карбоновых вязб.
 
 
 
 
 
 
Тоты мастны квасы суть геометричны изомеры (штруктурно идентичны окрем уложѣня двоитой вязбы). Тоты мастны квасы не обсягують карбон-карбоновых двоитых вязб и не суть изомерами зоз двома попередныма.

Референции едітовати

  1. ARCHIVED - TRANSforming the Food Supply Одчитане 26. сеп. 2018
  2. Tentative Determination Regarding Partially Hydrogenated Oils. Federal Register. A Notice by the Food and Drug Administration on 11/08/2013
  3. Mar 8 2014 FDA filing by Harvard School of Public Health – on the Tentative Determination Regarding Partially Hydrogenated Oils; Request for Comments and for Scientific Data and Information. regulations.gov. http://www.regulations.gov/#!documentDetail;D=FDA-2013-N-1317-0198. 
  4. Food and Drug Administration
  5. Edney, Anna; Giammona, Craig (16 June 2015). "U.S. Bans Trans Fat". Bloomberg L.P. Одчитане 16 юна 2015.
  6. Udo Erasmus; Fats that heal, Fats that Kill, Alive books, 1993 edition, Pages 13-19.
  7. Alonso L, Fontecha J, Lozada L, Fraga MJ, Juárez M: Fatty acid composition of caprine milk: major, branched-chain, and trans fatty acids. //Journal of Dairy Science, volume 82, issue 5, 1999. pages 878–884.
  8. Alfred Thomas: Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH, Weinheim, 2002. (Chapter: Fats and Fatty Oils) ISBN  978-3-527-30673-2

Тоты даны суть часточно або цалком основаны на перекладї статї Trans fat на анґліцькій Вікіпедії.