Жупа (Мадярске кральовство): Роздїлы міджі ревізіями

Вилучено вміст Додано вміст
Igor Kercsa (діскузія | приспівкы)
доповнѣня
Igor Kercsa (діскузія | приспівкы)
доповнѣня
Рядок 1:
[[File:Kingdom of Hungary counties.svg|thumb|300px|<center>Жупы Мадярского кральовства (1881-1918)</center>]]
'''Жупа''', {{Реф-инфо|[[Латиньскый язык|лат.]]}} ''comitatus'' грофство; {{Реф-инфо|[[Мадярскый язык|мад.]]}} ''vármegye'' замоцкый округ — исторична административно-териториална единиця [[Мадярске кральовство|Мадярского кральовства]] в добѣ од 10. ст. до рока 1918.
 
==Етимология==
Слово ''жупа'' встрѣчать ся у южных славян (серб.: община, родина, челядь; словин.: округ, фарность) и западных (чеш.: округ; в.-луж.: община).<ref>Фасмер, Макс. Этимологический словарь русского языка. Изд. второе, М.:Прогресс, 1986. Том ІІ, сс. 65-66.</ref>
 
Мадярска назва vár-megye (дословно замоцкый округ) тыж славянского походжѣня. ''Варовати ся'' — остерегати ся дачого, хранити ся перед дачым.<ref>Machek V. Etymologický slovník jazyka českého. Druhé vyd. Praha: Academia, 1968. C. 678.</ref> Megye — з серб. међа, словин. meja, што означать границю. В сучасности (по [[Трианонскый мирный договор|Трианонѣ]]), коли замкы уж не суть центрами жуп, назва ''vármegye'' вымѣнена на ''megye'' (область).
==Кральовскы жупы (10. - 13. ст.)==
Рядок 22 ⟶ 27:
 
По зряджѣню дуалистичной монархии (1867) реформованы жупы достали новый регламент, в котром фунговали з невеликыма змѣнами аж до роспаду [[Австро-Мадярщина|Австро-Мадярщины]]. В реформѣ рокох 1870 и 1876 судова функция была выята з компетенции жуп в окрему судову ерархию, з юрисдикции жуп были выяты тыж самосправны городы. Так по реформѣ зостали лем четыри формы самосправных административных единиць: жупа (63), самосправный город (48), Будапешт яко главный город, Фиуме яко город и округ зо шпециалным статусом.
 
Жупный сойм одтеперь складовав ся на 50% з вирилиштох (од {{Реф-инфо|[[Латиньскый язык|лат.]]}} ''virilis'' - мужный, статочный) — найвекшых платникох даней в жупѣ, а другу половку склали урядникы, котры ''ex officio'' мали там мѣсто, напримѣр, главный нотарь и наджупан, а позосталы мѣста занимали выбераны обывателями жупы люде.
 
==Жерела и одказы==