Мария Кюри: Роздїлы міджі ревізіями

Вилучено вміст Додано вміст
Igor Kercsa (діскузія | приспівкы)
доповнѣня
Рядок 1:
{{ Писатель
[[Файл:Marie_Curie.jpg|thumb|right|Марія Кюрі]]
| name = Мария Кюри-Склодовска
| image = Curie-nobel-portrait-2-600.jpg
| imagesize = 300px
| alt =
| caption =
| pseudonym =
| birthname = Maria Salomea Skłodowska {{Реф-инфо|поль.|по польскы}}
| birthdate = {{Birth date|1867|11|07}}
| birthplace = [[Варшава]], [[Царство Польске]], [[Російска імперія|Российска империя]]
| deathdate = {{Death date and age|1934|07|04|1867|11|07}}
| deathplace = [[Пасси]], [[Верхня Савойя]], [[Франція|Франция]]
| resting_place = [[:Пантеон]], [[Паріж|Париж]]
| occupation = [[Фізіка|физика]], [[Хемія|хемия]]
| language =
| nationality = Полька
| ethnicity =
| citizenship = польске, французске
| education =
| alma_mater = Парижска универзита
| period = 1897-1934
| genre = <!-- or: | genres = -->
| subject = <!-- or: | subjects = -->
| movement =
| notableworks = радиоактивита<br/>полоний<br/>радий
| spouse = Пьер Кюри
| partner = <!-- or: | partners = -->
| children = Ирена Жолио-Кюри (1897-1956)<br/>Ева Кюри (1904-2007)
| relatives =
| awards = Нобелова награда: физика, 1903<br/>Нобелова награда: хемия, 1911
| signature =
| signature_alt =
| website =
| Commons = Maria Skłodowska-Curie
}}
'''Мария Кюри-Склодовска''' (*[[7. новембер]] [[1867]], [[Варшава]], [[Царство Польске]], [[Російска імперія|Российска империя]] – †[[4. юл]] [[1934]], [[Пасси]], [[Верхня Савойя]], [[Франція|Франция]] — вызнамна французска учена польского походжѣня, котра експериментовала в области [[Фізіка|физикы]] и [[Хемія|хемии]]. Вызнаменана [[Нобелівска премія|Нобеловыма наградами]]: з [[Фізіка|физикы]] (1903) и [[Хемія|хемии]] (1911),<ref name="Nobel Laureate Facts">
[http://nobelprize.org/nobel_prizes/nobelprize_facts.html Nobel Laureate Facts. Одчитане: 26.11.2008] [https://www.webcitation.org/65ArI8GDC Архивоване: 2012-02-03]</ref> перва двоита Нобелева лавреатка в истории. Жена [[Пьер Кюри|Пьера Кюри]], въедно з ним штудировала [[Радиоактивита|радиоактивиту]] и объявила хемичны елементы [[радий]] и [[полоний]].
[[File:Marie et Pierre Curie.jpg|thumb|300px|Мария и Пьер Кюри в своей лаборатории, 1900]]
 
==Молоды рокы==
'''Марія Кюрі Склодовска''' ([[7. новембра]] [[1867]] [[Варшава]] – [[4. юла]] [[1934]] [[Санцеллемоз]], [[Франція]]), была вызначна учена польского походжіня, котра векшыну свого жывота пособила во Франції. Занимала ся дпслїджованём в области [[Фізіка|фізікы]] і [[Хемія|хемії]].
Пришла на свѣт яко пята дѣтина в учительской родинѣ. Отець быв атеиста, а мати запалена католичка. Мария мала 9 рокы, коли ей умерла на тифус старша сестра, и 11 рокы, коли ей умерла мати, хвора на туберкулозу, и четверо дѣти зостали на отця. По смерти матери Мария достала депресию и стратила вѣру в Бога. Гимназию закончила в року 1883 яко золота медалистка. Тогды яко 16-рочна уже остаточно задекларовала ся атеистков и постановила ся оддати науцѣ.<ref>Kienzler 2016, s. 19. Цитат: "Одтогды в ей животѣ мѣсто вѣры и Бога заступила наука."</ref><ref>Curie 1937, s. 397. Цитат: "ей католицка вѣра выпарила ся под вплывом отцьовым (стор. 51).</ref> По закончѣню гимназии робила яко гувернантка и корепетиторка, жебы могла спомагати и сестру Брониславу. Зо сестров ся догварила, же буде ю утримовати покаль не выштудуе медицину в [[Паріж|Парижу]], а пак прийде учити ся она. В року 1890 Бронислава выучила ся на дохторку, оддала ся за Казимира Длуского, тыж дохтора, и закликала Марию прийти до Парижа учити ся, на ей повном утриманю.
{{Стыржень}}
 
==Сорбонна и Пьер Кюри==
На зачатку рока 1891 24-рочна Мария выѣхала до [[Паріж|Парижу]].<ref>Curie 1997 ↓, s. 95–98.</ref>
 
Основала [[Инштитут Кюри]] в [[Паріж|Парижу]] (1913) и [[Центер онкологии — инштитут Марии Склодовской-Кюри]] в [[Варшава|Варшавѣ]] (1932).
 
==Жерела==
* Ève Curie: Madame Curie: A Biography. Doubleday & Company, Inc., 1937. {{Реф-инфо|англ.|по английскы}}
* Iwona Kienzler: Maria Skłodowska-Curie. Złodziejka mężów. Życie i miłości. Warszawa: Bellona, 2016. ISBN 978-83-1114157-5.
 
== Референции ==
{{reflist}}
{{Переклад|pl|Maria Skłodowska-Curie|wikitekst|ID=3544}}
{{DEFAULTSORT:Кюри, Мария}}
[[Катеґорія:Физици]]
[[Катеґорія:Хемици]]